جنوبی
شهر بندرعباس مرکز استان هرمزگان در جنوب ایران است. شهر بندرعباس در بخش مرکزی شهرستان بندر عباس قرار دارد.
بندر عباس یکی از بندرهای جنوب ایران است و نام پیشین آن بندر گمبرون بوده‌است.
بندرعباس اکنون بزرگترین بندر ایران واز نظر اقتصادی در سطح بسیار بالایی قرار
دارد. در تقسیم بندی منطقه‌ای ایران بندرعباس جزو منطقه جنوب محسوب می‌شود. درصد
بسیار بالایی از ترانزیت کالا از طریق بنادر شهید رجایی و باهنر صورت می‌گیرد.فاصله
بندرعباس تا تهران ۱۳۳۳ کیلومتر می‌باشد. جمعیت این شهر در فصل‌های سال متفاوت
می‌باشد.بندرعباس به دلیل شرایط خاص خود همواره پذیرای مهمانان زیادی از اقصی نقاط
ایران می‌باشد.مرکز استان هرمزگان در جنوب ایران است. شهر بندرعباس در بخش مرکزی
شهرستان بندر عباس قرار دارد.
شهرستان بندرعباس از سمت شمال به شهرستان حاجی آباد و از سمت شرق به شهرستانهای
میناب و رودان، از غرب به شهرستانهای: بندرخمیر و بندر لنگه، و از جنوب به خلیج
فارس و جزیره قشم محدود می‌باشد.
شهر بندر عباس مرکز شهرستان بندر عباس است. ارتفاع آن از سطح دریا ۱۰ متر می‌باشد.
نزدیک‌ترین شهر به بندرعباس شهر قشم (مرکز جزیره قشم) با حدود ۲۸ کیلومتر می‌باشد.
فاصله بندرعباس تا تهران ۱۳۳۳ کیلومتر می‌باشد.
شهر بندر عباس از شمال به ارتفاعات و کوه‌ها و از جنوب به دریا منتهی می‌شود؛
بنابراین موضوع شیب عمومی شهر در راستای شمال به جنوب می‌باشد. بخش وسیع و قابل
توجهی از شهر از جمله محله سورو در جنوب غربی شهر و جنوب خیابان امام خمینی حد فاصل
خور شیلات و خورگورسوزان و جنوب محله نخل ناخدا دارای سطحی هموار بوده و از ارتفاعی
بین ۰٫۶ متر تا حداکثر ۵ از سطح دریا برخوردار می‌باشد.
در زمان فرمانروایی داریوش بزرگ (بین ۵۸۶ و ۵۲۲ پیش از میلاد) فرمانده سلیاکوس به
فرمان داریوش بزرگ از بندرعباس با کشتی به اکتشاف اقیانوس هند و دریای سرخ پرداخت.
در زمانی که اسکندر، شاهنشاهی ایران را فتح می‌کرد، بندرعباس با نام هُرمیرزاد
(Hormirzad) شناخته می‌شد.البته این شهر در محل فعلی نبود و شهر کوچکی در مسیر
بندرعباس میناب قرار داشت و مرکزیت اصلی بیشتر با جزیره هرمز بود.
هر دو نام‌های سورو و گمبرون هر دو واژه ایرانی داشته و در اصل به شکل‌های «سارو»
(منسوب ساری یعنی گونه‌ای پارچه که در سمت هندوستان تولید میشده‌است) و خامه ور رون
(محل دارای پارچه و تور و ریسمان) بوده و این نام می‌توانست به موجود کجکی راه
رونده یعنی خرچنگ اطلاق شود که پرتغالیها آن را در زبان خویش به همین معنی یا به
معنی گمرک گرفته‌اند. نام خامه ور ون در نام بندر خمیر استان هرمزگان واقع در شمال
جزیره قشم زنده مانده‌است. بنابراین نام پرتغالی کامبارائو/کاماراو به کلمه فارسی
خم برو و خمی رو می‌توانست سبب پدید آمدن نام کهن محلی نام این شهر یعنی خمبرو در
معنی جایگاه خرچنگ‌ها شده باشد. گرچه معلوم نیست که پرتغالیها نام گمبرون (خام ور
ون) را رسماً در زبان خویش به معنی جایگاه خرچنگ یا شهر گمرکی گرفته باشند.
یونانیان نام کهن بندرعباس را در لشکرکشی های اسکندر و نیروی دریایی او «سالمونت»
می‌نگارند که آن را نیز می‌توان به همین معنی جایگاه تولید پارچه ساری / ساره یا
سالمو (تور، ریسمان) گرفت.
وازه ثیاب در زبان عربی که معنی جامه‌ها و البسه است؛ مسلم می‌نماید نام تیاب خود
همان شهر سورو (سالمونت) زمان باستان یعنی بندر عباس کهن منظور بوده‌است.
نام جرون همان طوریکه گفته شده‌است:"جرون نام قدیمی جزیره هرمز بود، اما پس از
جابجایی مرکز تجاری و بازرگانی هرمز کهن (میناب) به این جزیره و ایجاد شهری بنام
هرمز در این جزیره، کم کم اسم هرمز با توجه به پیشینه تاریخی آن، جای جرون گرفته و
به عنوان جزیره هرمز شهرت جهانی یافت.بعدها نام جرون در بندرگاهی که در منطقه سورو
کهن وجود داشت، استفاده گردید. با رونق و گسترش تجارت در جزیره هرمز، بندر جرون هم
رو به رشد نهاد از این بندر برای بارگیری وتخلبه کالاهای تجاری جزیره هرمز استفاده
می‌شد. جرون شهری است نیکو و بزرگ و دارای بازارهای خوب که بندرگاه هند و سند
می‌باشد و مالتجاره‌های هندوستان از این شهر به عراق عرب و عراق عجم و خراسان حمل
می‌شود"
کلمه جِر در فارسی به معانی شکاف زمین و نهر کوچک است. از این مفهوم در باب نام
جرون دو نتیجه می‌توان گرفت. نخست اینکه از نام جر رون (جر ران، جر لان) مفهوم قطعه
زمین جداشده از سرزمین و خاک اصلی یعنی جزیره اراده شده باشد. از اینکه در زبان
فارسی اثر و نشانی از این مفهوم نمی‌بینیم؛ پس باید آن را کنار نهاد. دوم اینکه از
آن معنی ناحیه‌ای که در کناره‌ای بلند آب گودی قرار گرفته یعنی بندر (بُن در یا بُن
دریا) منظور شده باشد. از سفرنامه ابن بطوطه چنین مستفاد می‌شود که نام جرون به
همین معنی اخیر گرفته شده و به بندرگاهی درشهر سورو اطلاق گردیده‌است. این نام بدین
مفهوم می‌توانست بین بندرگاه شهر سورو و جزیره جرون (جزیره هرمز) مشترک بوده باشد.
در سال ۱۶۲۲ میلادی شاه عباس توانست با کمک انگلیسی‌ها و سردار ایرانی امام قلی خان
پرتغالی ها را شکست دهد. به افتخار این پیروزی بندر گمبرون به بندر عباس تغییر نام
داد. در تقسیمات فعلی کشوری شهر بندرعباس مرکز استان هرمزگان و یکی از مهم‌ترین
مراکز راهبردی و بازرگانی ایران در جوار خلیج فارس و دریای عمان می‌باشد.
بندرعباس مرکز استان هرمزگان است جمعیت این شهر را نمی‌توان به طور دقیق عنوان کرد
زیرا از بومیان و مهاجرین تشکیل شده و تعداد مهاجرین بنا به فصول سال متغیر است.
مردم این شهر اکثریت مسلمان و از پیروان مذاهب شیعه و سنی می‌باشند. سنی مذهب ها
بیشتر در محله های اوزی ها و سورو و شهرک توحید (شغو) زندگی می کنند. جمعیت حال
حاضرشهر بندرعباس حدود۶۰۰۰۰۰نفراست.
اهالی بندرعباس به گویش بندرعباسی یا بندری صحبت می‌کنند. بندری یکی از گویش های
زبان فارسی است که ویژگی‌های فارسی کهن را حفظ کرده‌است. از سوی دیگر به خاطر روابط
بازرگانی شماری از وام‌واژه‌های اروپایی (نمونه:tawāl، از واژه towel انگلیسی به
معنی حوله) و عربی، هندی نیز در آن دیده می‌شود.در بندرعباس به دلیل تنوع قومی و
نژادی نیز این گویش در محله های مختلف آن نظیر نایبند خواجه عطا،سورو،پشت شهر ومغ
ناخا (نخل ناخدا)، شغو (شهرک توحید) شهرها و روستاهای کوچک اطراف با لهجه های مختلف
صحبت می شود
آب و هوای این شهر گرم ومرطوب است. فصل تابستان در این شهر نزدیک ۹ ماه از سال
ادامه دارد. دمای هوای شهر بندرعباس در گرم‌ترین روزها به ۴۴ درجه سانتیگراد و در
سردترین روزها به ۲ درجه سانتیگراد نیز رسید.میانگین بارش بندرعباس در حدود ۲۰۰
میلیمتر است
